Bệnh héo vàng lá chuối doạ dọa Việt Nam

Chuyên gia Viện Nghiên cứu Rau quả kiểm tra một vườn chuối tiêu bị nhiễm bệnh héo vàng tại thị xã Lâm Thao (Phú Thọ) hồi cuối năm 2019. Ảnh: FAVRI.

Đây là bệnh đã hủy hoại nghiêm trọng sản xuất chuối trên nhân loại. bởi vậy, việc nghiên cứu, phát triển giống chuối kháng bệnh, đi đôi mang bảo đảm nguồn giống sạch sẽ bệnh là giải pháp hiệu quả và cần kíp nhất cần sớm bắt tay khai triển nhằm đảm bảo cho mặt hàng cây ăn quả đang mang số đông dư địa phát triển này của nước ta.

biện pháp tình thế: Luân canh chuối tây - chuôi tiêu

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả (FAVRI, thuộc Viện công nghệ Nông nghiệp Việt Nam): Việt Nam được xem là trung tâm nguồn gene cây chuối, với sự hình thành của đủ cả đại diện 8 nhóm giống chuối trồng ăn được.

bên cạnh đáp ứng nội tiêu, chuối còn mang vị trí khác biệt trong xuất khẩu và đã xuất hiện vùng hàng hóa tại các tỉnh giấc ĐBSH, Trung du miền núi phía Bắc, những tỉnh Tây nguyên, Đông Nam bộ, ĐBSCL... tuy vậy, tạo ra chuối ở nước ta đang gặp thử thách to có bệnh héo vàng (còn gọi là bệnh héo rũ Panama hay bệnh Panama).

Trước đây, những nghiên cứu tại những tỉnh giấc trồng chuối trọng điểm ở phía Bắc như Hà Nội, Hưng im, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế... cùng như nhiều tỉnh phía Nam đã xác định nấm gây bệnh vàng lá trên chuối ở nước ta thuộc chủng một, bình thường gây hại trên cây chuối tây trên cả nước, chưa phát xuất hiện bệnh vàng lá trên chuối tiêu.

ngoại giả trong các năm mới đây, mặc dù chưa với kết quả dò xét chi tiết mà qua dò la của Viện Nghiên cứu Rau quả, cho thấy bệnh héo vàng đang lan tràn ở rộng rãi vùng sản xuất chuối tiêu. Bệnh héo vàng trên chuối tiêu ở Việt Nam được xác định là vì nấm Fusarium oxysporum f. sp. Cubense chủng 4 nhiệt đới (TR4). Thực trạng này cần phổ biến biện pháp thúc bách để tạo ra chuối vững bền ở nước ta.

thành ra, trong khuôn khổ đề tài nghiên cứu tuyển chọn giống và hoàn thiện trật tự công nghệ thâm canh 1 số cây ăn quả chủ lực tại phía Bắc giai đoạn 2017 - 2021 (trong đấy với cây chuối), thời kì qua, Viện Nghiên cứu Rau quả đã khai triển xây dựng những mô phỏng thí nghiệm gói kỹ thuật thâm canh tổng hợp trên cây chuối tại 1 số tỉnh giấc miền núi phía Bắc, trong đó khác biệt là hoạt động nghiên cứu biện pháp kỹ thuật phòng trừ bệnh héo vàng hại chuối (Fusarium Oxysporum), khác lạ là việc gây hại trên chuối tiêu.

Theo ấy, các nghiên cứu mới nhất của Viện Nghiên cứu Rau quả cho thấy: Nấm Foc chủng một chỉ hại trên chuối tây, bởi thế những nơi chỉ bị bệnh héo vàng trên chuối tây hoàn toàn có thể thay thể bằng chuối tiêu.

Dường như đó, nấm Foc chủng 4 lại hại rất dữ dội trên cây chuối tiêu, mà thể hiện mờ nhạt trên chuối tây. do vậy trên đất trồng chuối tiêu bị héo vàng nặng, chuối tây vẫn có thể đạt hiệu quả chỉ mất khoảng đầu.

Đây là cơ sở kỹ thuật để giảng giải hiện tượng biến đổi từ chuối tiêu bị héo vàng sang trồng chuối tây vẫn cho hiệu quả vài vụ ở một số địa phương. song song, cũng cho thấy việc điều hành bệnh héo vàng sở hữu thể ứng dụng biện pháp luân canh giữa hàng ngũ chuối tiêu và chuối tây.

cụ thể, vùng nào bệnh héo vàng chỉ sinh ra trên chuối tây thì mang thể luân canh mang chuối tiêu. Trong vụ đầu, chuối tây vẫn mang thể đạt hiệu quả trên đất chuối tiêu bị bệnh héo vàng.

 

những nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Rau quả thời kì qua cho thấy, những giải pháp xử lý đất, sử dụng chế phẩm sinh vật học và một số thuốc hóa học đều với kỹ năng tránh bệnh héo vàng.

một số biện pháp xử lý sở hữu hiệu quả phòng bệnh héo vàng với hiệu quả cao như: Đốt trấu hun đất ở địa điểm gốc chuối bị bệnh và xử lý ngập nước 3 tháng; xử lý dung dịch nấm Trichoderma và dung dịch tỏi nghiền mang công dụng giảm thiểu bệnh héo vàng, trong ấy xử lý dung dịch Trichoderma cho hiệu quả cao hơn.

Trong khi, 1 số thuốc khác mang khả năng tránh bệnh héo vàng gây hại trên chuối là Benzimidazole (Benomyl), Hosavil (Hexaconazole)...

Cần sớm nghiên cứu giống chuối kháng bệnh

những năm vừa mới đây, bệnh héo vàng vì nấm Fusarium oxysporum càng ngày càng phát sinh và gây hại nặng nại tại phổ quát tổ quốc, vùng cương vực tạo ra chuối bự như Australia, Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Đài Loan... và hiện đang sở hữu nguy cơ lây lan rộng ra nhiều nước nhà Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, may mắn là hiện giờ bệnh chưa phát sinh trên diện rộng và chưa gây hại nặng, mà mới chỉ xảy ra rải rác. mặc dù vậy gần đây tại phía Nam, bệnh cũng đã nảy sinh gây hại tổng thể trên chuối tiêu già tại một số địa phương ở vùng Đông Nam bộ.



Cần sớm nghiên cứu giống chuối với tài năng kháng bệnh héo vàng lá, sạch sẽ bệnh để chủ động nguồn giống trong nước. Ảnh: TL.

đàm đạo có NNVN, PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam cho rằng, nếu như ko có giải pháp để chủ động phòng chống căn bệnh gian nguy này, có thể tương tác, thiệt hại rất phệ tới phát hành chuối tại nước ta.

khác biệt, đây là cây ăn quả nhưng Việt Nam với phổ thông lợi thế, đang sản xuất mạnh và thu hút rộng rãi công ty chế biến cũng như xuất khẩu, với về trị giá kinh tế cao...

cho tới hiện tại, việc sử dụng thuốc hóa học và biện pháp sinh học vẫn chưa đem đến tác dụng thực sự đối với bệnh héo vàng lá.

cho nên, biện pháp đưa vào tạo ra những giống chuối nuôi cấy mô sạch bệnh, khác lạ là nghiên cứu những giống chuối có tài năng kháng bệnh héo vàng lá vẫn là hướng vững bền, hiệu quả nhất.

mang hệ thống các viện nghiên cứu sở hữu trình độ cao, cũng như đáp ứng cho ngành phát hành, xuất khẩu, chế biến chuối, hiện Đài Loan cũng đã nghiên cứu và đưa ra sản xuất thắng lợi 1 số giống chuối mang khả năng chống chịu (mức độ tương đối) có bệnh héo vàng lá.

bên cạnh đó, họ chỉ cung ứng cho Việt Nam những giống chuối với tài năng chống chịu kém hơn, những giống chống chịu thấp thuộc về phiên bản quyền riêng của họ.

hiện nay, như được biết thì ngay cả tập đoàn phát triển và xuất khẩu chuối mập như Dole vẫn đang phải dựa vào vào nguồn giống chuối chống chịu mang bệnh héo vàng lá của Đài Loan. Chính do vậy thời gian tới, Bộ NN-PTNT cần sớm giao nhiệm vụ cho các công ty kỹ thuật trong việc nghiên cứu những giống chuối sở hữu khả năng kháng được bệnh héo vàng lá nhằm chủ động nguồn giống tinh khiết bệnh, phát triển mặt hàng chuối theo hướng hàng hóa béo, gắn có chế biến, xuất khẩu 1 bí quyết vững bền, trị giá gia tăng...

 

 

Trước mắt, để đề phòng nguy cơ lây lan bệnh héo vàng lá, chúng tôi khuyến cáo nông dân, các HTX, công ty trồng chuối cần triệt để tuân hành 1 số lưu ý: 1 là phải tạo ra bằng nguồn giống đảm bảo sạch sẽ bệnh; hai là thực hiện nghiêm giải pháp phòng bệnh như thực hiện khử trùng đối sở hữu người lúc ra vào trang trại chuối; tránh các hoạt động thăm vườn chuối...

khi đã phát hiện vườn chuối bị nhiễm bệnh, phải sở hữu giải pháp rào vườn, không để người ra vào vườn chuối bị bệnh nhằm tránh nguy cơ lây lan bệnh đi nơi khác, sau đó tiến hành các giải pháp xử lí theo hướng dẫn của cơ quan bảo vệ thực vật, cơ quan khoa học có chức năng, uy tín.
(PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam)